Бұл қай ай?

орысша

қазақша

Құман кітабынан*

(кодекс куманикус)

август

сүмбіле    –   тамыз

рамадан  –  соң күз ай

Август деме, тамыз де. Тамызға тілі келмейтін, қазақ емес, қоңыз бе ең!?

августовский

тамыздық

августовская  конференция

тамыз  жыйыны

августовские  дни

тамыз  таңы

августовское  совещение

тамыз  мәжілісі

в  первых  числах  августа

тамыздың  бірлерінде

апрель

сәуір    –    көкек

жімеді авал – топ (тоба) ай

Апрель емес, сәуір ғой! Апрель деп, елтімей,  сәуір деуге тілің келген тәуір ғой!

декабрь

ақпан    –    желтоқсан

   мухарам  –  ашық ай

Декабрь емес, желтоқсан. Желтоқсанда жаңғырып, жаһанға қазақ үн қосқан.

декабрьские  события

желтоқсан  оқыйғасы,  көтерілісі

июль

шілде

сабан  –  орта күз ай

Июль емес, шілде ғой! Жөндем сөзден жаңылған, біраз бәле тілде және ділде ғой!

жаркий  июльский  полдень

шілденің  ыстық  талтүсі

июльская  жара

шілденің  ыстығы

июнь

саратан    –    маусым

ражаб – күз ай

Июнь емес, маусым-ау! Маусым деуге дәтің жоқ, қазаққа қазақ жаусың-ау! 

май

мамыр

жімеді-алахел – соңғы жаз ай

Май ма әлде мамыр ма? Бұған да ақыл жетпейді, басыңда мый ма, қамыр ма?

первое  мая

бірінші  мамыр

майский

мамырлық

майские  праздники

мамыр мерекесі

қазақ тілінде сөз мүмкіндігінше жекеше айтылады

майский  жук

жазғытұрғы  қоңыз

первомайский

біріншімамырлық

первомайский  праздник

біріншімамырлық  мереке

первомайское  шествие

бірінші  мамырлық  жүріс (өтіс)

март

қамал  –  наурыз

рабиолэцер  –  ілік жаз ай

Март дегенің наурыз ба? Наурыз дегін, ійелік ет ауызға.

8-ое марта –международный  женский  день

8-наурыз – халықаралық әйелдер күні

ноябрь

қараша

зи(ал)һижа – құрбан мейрам ай

Ноябрь емес, қараша. Қараша, қазан, желтоқсан, кетеді-ау тілге жараса.

ноябрьский

қарашалық

ноябрьский  холод

қарашаның  суығы

октябрь

ақырап   –   қазан

зи(ал)га дә – орта қыс ай

Октябрь ме, қазан ба? Өз сөзінен жерігш, қазақ, сенің жазаң ба?

великая  октябрьская  революция

ұлы  қазан  төңкерісі

дооктябрьский

қазанға дейінгі  —  қазандейінгі

дооктябрьский  период

қазанға дейінгі  —  қазандейінгі кезең

сентябрь

қыркүйек

саугал – қыс ай

Сентябрь емес, қыркүйек. Қыркүйек де күркіреп және бір түлеп.

смотреть  сентябрем

қыркүйек  көңіл

сентябрьский

қыркүйектік

сентябрьские  дни

қыркүйек  күндері

февраль

құт   –   ақпан

раби-авал – сүйінш  ай

Февраль емес, ақпан ғой! Ақпанды айтып, февралға қақпан қой.

февральскиий

ақпандық

февральская   революция

ақпан  төңкерісі

январь

дәлу   –   қаңтар

сафар – сапар ай

Январь емес, қаңтар-ау! Қаңтар десең, іштегі шерің тарқар-ау!

январский

қаңтар(лық)

январские  морозы

қаңтар аязы

январская  стужа

қаңтар  ызғырығы