Бастан аттау – бәлені бастау деген сөз
Ыспан
Барлық күрес түрінде, әсіресе дзю-дода мүмкін болған жағдайдың бәрінде …
… қарсыласының басынан, үстінен аттау, аңдамағансып әдейі аттау әрекеті кең тараған. Яғни оны күшімен, айла-әдісімен емес, қолайлы сәтті пайдаланып қалып, осылай қорлау арқылы жеңу, өш алу, ел алдында, көпшіліктің көзінше беделін түсіру, жер қылу, өзінен төмен санайтынын, адам құрлы көрмейтінін осылай айғайлата «айту» жайлары аз кездеспейді.
Алайда, бүгінде жай күрес түгілі ережесіз жекпе-жектің өзінде бас жарысып, көз шығарыса төбелескендер де артынша бір-бірін құрметтеп жатады, бұлай қорламайды.
Екіншіден, өзінің басынан аттап кеткен палуанды ешкім жақсы көрмесе, көре алмаса, оған сол сәттен бастап кек сақтаса, бітіспес жауға айналса керек.
Үшіншіден, бұл – ескі Рим алаңдарындағы гладиаторлар төбелесінде жай тірліктен жалыққан, еріккен, қанқұмар көрерменнің бармағын төмен қаратып, өлтір дейтініне ұқсас әрекет.
Олай болса, күрес біткеннің бір, бөлінбес бөлшегіне айналған бастан аттау жайы – әуелден достық, татулықты ту етуі тиіс, бірақ бақталастықтан да толық ада бола алмайтын ыспорттық жарысты өшпенділік туғызу құралына айналдыру болып шығатынын түсініп, оны тыйа, одан тыйыла білуіміз керек.
Алдыңғы және келесі мақалалар
- «Қазақ күресі»-не кім, не үшін қарсы? — http://turki.kz/aza-k-resi-ne-kim-ne-shin-arsy
- Бәскүрес дейік! — http://turki.kz/b-sk-res-dejik
- Бастан аттау жігіттікке жата ма? — http://turki.kz/bastan-attau-zhigittikke-zhata-ma
- Бәскүрестің бәсі мен бәсіресі — http://turki.kz/b-sk-resti-b-si-men-b-siresi
- Жауырын-жамбас арасы, сөзімнің жоқ аласы әлде шаласы — http://turki.kz/zhauyryn-zhambas-arasy-sozimning-zhoq-alasy-alde-shalasy
- Бастан аттау — бәлені бастау деген сөз — http://turki.kz/bastan-attau-baleni-bastau-degen-soz
- Бастан аттау бұрын таза жеңіс саналған — http://turki.kz/bastan-attau-buryn-taza-zhengis-sanalghan
- Ал бұған Ұлан Рысқұл не деді? — http://turki.kz/al-bughan-ulan-rysqul-ne-dedi
- Ардан аттап, адамдықтан кетудің бір жолы — http://turki.kz/ardan-attap-adamdyqtan-ketuding-bir-zholy
- Айтылған сөз атылған оқ емес деп кім айтты? — http://turki.kz/ajtylghan-soz-atylghan-oq-emes-dep-kim-ajtty
- Бәскүрес — қазақ күресінің қысқа әрі нұсқа аты — http://turki.kz/baskures-qazaq-kuresining-qysqa-ari-nusqa-aty
- Қазақ күресін басқаша «баскүрес» десек болады — http://turki.kz/qazaq-kuresin-basqasha-baskures-desek-bolady
- Қазақ күресін «Тік күрес» деуге де болады — http://turki.kz/qazaq-kuresin-tikkures-deuge-de-bolady
Жеңілген адамның басынан аттап кету оны қорлаумен тең. Бірақ күреспен айналысатын спортшылар бұл «дәстүрді» басқа саладағы немесе жай адамдар сияқты жүрегіне ауыр қабылдайды деп айта алмаймын. Күресте майдандағыдай. Я сен жеңесің, я сені жеңеді. Ол бәріне дайын. Сондықтан қара күштің иелері эмоцияға терең беріле бермейді. Әрине, бір-бірін құрметтеп, сыйлап жатса қанекей.