«Бог» сөзі негізіндегі тіркес қазақшасы

сүйрет : Unionjoy.org

Ыспан

 

Бог – құдай, жаратқан, тәңірі, алла:

— бог береженного бережет	– құдай сақ болсаң сақтайды – құдай сақ болғанды сақтайды
— бог в помощь	– іске сәт – тәңірі қолдасын
— бог даст	– құдай қаласа – құдақаласа –  құдай берсе – алла бұйыртса
— бог знает	– құдай біледі
— бог знает что	– не екенін құдай білсін
— бог не обидел	– құдай қаққан
— бог с ним — бог с тобой	– солай-ақ болсын – қоябер
— бог ты мой!	– о, жасаған! – құдайым-ай!
— богом обиженный	– құдай ұрған – көк соққан
— боже мой!	– құдай-ай! – құдайым-ай! – о, құдай!
— боже сохрани! — боже спаси! — боже упаси!	– құдай сақтай гөр! – құдай, өзің құтқара гөр! – құдай сақтасын!
— божей волей	– құдай айдап
— божецкая цена	– әділ баға – құдайға қараған баға
— божественные книги	– құдайшыл кітап
— божественный голос	– керемет  дауыс
— божий свет	– дүниенің жүзі
— вот бог, а вот порог	– жол әні, есік міні – міні құдай, міні есік
— выставить на свет божий	– жарыққа шығару – құдайдың күніне шығару
— дай, бог	– ыйа, алла – құдай қаласа – құдақаласа – құдай берсе
— до бога высоко, до царя далеко	– кедей байға, бай құдайға жетсем дейді – құдайға қол, патшаға аяқ жетпейді – құдай биікте, патша алыста
— каждый божий день	– құдайдың құтты күні – құданың құтты күні
— не дай бог	1) – құдай (өзі) сақтасын – құдай бетін аулақ қылсын – құдай бетін көрсетпесін 2) – осыдан қарап тұр
— о, боже!	– құдай-ай! – о, құдай!
— одному богу известно	– бір құдай біледі – бір құдайға белгілі
— по-божески	– құдайға қараған – құдайшылығы бар – құдай сыйлап
— побойтесь бога	– құдайдан қорқыңыз – ұяласаң(ыз)шы
— прости, бог!	– құдай өзі кешірсін! – құдай, өзің кеше гөр!
— ради бога	– құдай үшін
— с богом!	– а, құдай! – ыйа, алла! – құдай қолдасын! – алла жар болсын! – құдай (алла) бетіңнен жарылқасын!
— сам бог велел	– құдай (өзі) қосқан
— слава богу!	– құдайға шүкір! – құдая шүкір! – құдайға тоба (тәубе)! – аллаға шүкір!
— упаси (избави) бог!	–құдай (өзің) құтқара гөр! – құдай (өзің) сақтай гөр! – құдай (алла) сақтасын!
— человек предполагает, бог располагает	– адам болжайды, алла оңдайды
— чем бог послал	– барымен базар
— ясно как божий день	– құданың күніндей айқын

 

Қазақ тіліндегі құдай атына қатысты басқа да тіркестер:

— а, құдайлады

— адамның басы – алланың добы

— ақ, аққа құдай жақ

— алла тағала  (тала)

— әуелі құдай, онан соң …

— бір алла, бір құдай

— бір құдайға тапсыру

— құдай ақы

— құдай атқан  (атты)

— құдай бар болса

— құдай жазаңды бергір  (берсін)

— құдай қосқан

— құдай салды, мен көндім

— құдай сүйер қылығы жоқ  (болмау)

— құдай сыйлап…

— құдай тапсын!

— құдай төбесінен қос қолдап ұру  (ұрғыр)

— құдай тілеуіңді берсін (бергір)

— құдай ұрсын

— құдай ісі

— құдайға (аллаға) аманат

— құдайға жазды

— құдайға не жазды

— құдайға салу

— құдайдай көру

— құдайдай сену

— құдайдан безген  (безу)

— құдайдан көру

— құдайдан қайтсын  (қайту)

— құдайдан қорықпағаннан қорық

— құда(й)дың зарын қылу  (айту)

— құдайменен ісі жоқ  (болмау)

— құдайсыз күні жоқ

— құдайшылығын айту

— құдайы айтты  (атады)

— құдайы беру

— құдайы көрші

— құдайы қонақ

— құдайы қылу

— құдайы тамақ

— құдайын ұмыту

— құданың (құдайдың) күні

— құданың (құдайдың) құдіреті

— құу, құдай!

— сұбықан алла, су жағала!

— шұнақ құдай!